Barbar göçleri ve saldırılarıyla yıkılan Roma Uygarlığı'nı ne
askeri ne de ekonomik gücü koruyabilmişti. Bugün, geçmişine iki dünya savaşının
yanı sıra sayısız bölgesel çatışma sığdırmış modernizm benzer bir tehdit
altında. Modernizm, 18'inci yüzyıldan günümüze savunduğu değerlerle kökten çelişen bir dönüşüm geçiriyor. Yaşadıklarımız, Üçüncü
Dünya Savaşı sonrasını konu alan kurgubilim filmlerden farksız. Botlara,
teknelere, gemilere doluşan ölüm pahasına denize açılan mülteciler. Kendini patlatacak, kalabalıkların
ortasına kamyonla dalacak gece kulüplerinde, konser salonlarında sokaklarda sivilleri silahla
tarayacak düzeyde
beyni dinle hurafelerle dogmalarla yıkanmış, kinle büyütülmüş insancıklar. Yakılmış yıkılmış şehirler, bombalanan siviller; parçalanmış insan bedenleriyle dolu ekranlar, gazete sayfaları, internet siteleri,
sosyal medya görüntüleri...
Yaşananlar din, ırk savaşlarının çağdaş sürümünden
başka bir şey değil. Bu kez, karşı karşıya gelenler Katoliklerle Protestanlar,
Hıristiyanlarla Paganlar ya da Müslümanlarla Şamanlarla değil. Yüzde doksanın
sefaleti pahasına refahın keyfini sürebileceğine inanacak kadar cahil Batı'yla,
terörle hakkı olanı alacağına inanacak kadar cahil Doğu'nun savaşı bu. Çatışma, modernizmin gömdüğünü varsaydığı kötülükleri (din,
despotizm, mezhepçilik, ırkçılık) bir bir mezarlarından çıkarırken; kötülüğün panzehiri olan bireyselliği yeryüzünden siliniyor. Benlikler dinlerin etnik kimliklerin, mehzeplerin potalarında eridikçe:
Asmak, linç etmek, katletmek istenciyle yanan sürü insanı bütün yaşam alanlarını kuşatıyor.
Bugün, Londra'da yaşayan sürü insanı en az Tahran'da yaşayan sürü insanı kadar bilgisiz. Her ikisi de yaşananları, yaşadıklarını nedenler üzerinden kavrama yetkinliğinden aynı düzeyde yoksun. Zira, bugün cehalet az gelişmiş coğrafyalara özgü sorun olmanın sınırlarını aşarak bir insanlık sorununa dönüşüyor. Dünya, endüstrileşmiş, teknolojiyle donatılmış yeni bir ''Orta Çağ''da; varsıl cahille, yoksul cahilin savaşına tanıklık ediyor. Barışı, adaleti, eşitliği egemen kılacak bir düzen yaratma arayışından vazgeçmiş Batıyla, düşünsel çoraklığıni yüzlerce yıldır süren Doğu birbirleriyle kıyasıya savaşıyor. Kapitalizmin tezgahlarında düşünme yetkinliklerini yitirmiş tepkisiz sürü insanının yarım yamalak demokrasiye bile tahammülü yok artık.
İnsanlık, yaşanabilir bir dünya yaratma adına yüz yıllar önce ortaya atılmış ideolojilerin çıkmaz sokaklarında umutsuzca çırpınıyor. Muhafazakarlık, milliyetçilik, komünizm, liberalizm, anarşizm, parlamenter demokrasi top yekun bir iflasın eşiğinde. Bu ideolojilere umutsuzca tutunmaya çalışan insanlık adeta binlerce yıllık düşünsel mirasın üzerine yeni değerler koyamamanın bedelini ödüyor. İşte tam da bu nedenle: Akıl, bilgi ve sağduyunun yerini bağnaz bir tarafgirlik alıyor. Dinler, mezhepler, etnik kimlikler tıpkı geçmişte olduğu gibi birer öldürücü silaha dönüşüyor. Bilgiye dayalı ideolojilerin yerini; algı yönetimi, polemik, propaganda ve demogoji alıyor. Söylem tanrılaştırılıyor. Sentez, sözün kötüye kullanılan yıkıcı gücü karşısında çaresiz. İktidarını kitlelerin cehaletinden alan tekçi, gerici siyasetçiler çağdışı kalmış ideolojileri araçsallaştırarak tiranlaşıyor. Dünya, tek bakış, tek doğru, tek inanç dayatıcılarının boyunduruğu altına giriyor tekrar. Bugün dünyanın farklı coğrafyalarında başkanlık, başbakanlık koltuğunda oturan siyasetçileri iktidara taşıyan dinamikler; Napoleon'u, Lenin'i Stalin'i, Musolini' yi, Franco'yu, Hitler'i iktidar yapan dinamiklerle aynı.
Bugün, Batısıyla Doğusuyla yeryüzü zifiri karanlık. Üç yüzyıldır kırılmadan süren o döngü, aynı kartları yeniden dağıtıyor; değişen hiçbir şey yok, eller aynı; kiminin faşizm, kiminin sosyalizm, kiminin liberalizm, kiminin elinde kutsal metinler var. Yani aynı yalanlar, aynı kandırmaca... İnsanlık bir kez daha başta kişisel hak ve özgürlükler olmak üzere, son üç yüz yılda büyük özverilerle elde ettiği kazanımları yitirme tehdidiyle karşı karşıya. Maalesef tünelin ucunda bir ışık yok.
